วันนี้คุณเจษฎา จะพาไปดูชุมชนคนเลี้ยงควาย ที่เหลือไม่กี่แห่งของจังหวัดเชียงราย หลังลดจำนวนลงอย่างน่าใจหาย พร้อมแนวทางอนุรักษ์และต่อยอดเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติในอนาคต ติดตามในเจษฎา จัดมา

เจษฎาจัดมา ชวนคุณผู้ชมมาสัมผัสเสน่ห์ วิถีคนเลี้ยงควายแห่งล้านนา ที่ปางควายห้วยน้ำราก อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงรายหมู่บ้านคนเลี้ยงควายชุมชนเกือบสุดท้ายที่ยังเหลือ ในพื้นที่ชุ่มน้ำขนาดใหญ่เนื้อที่กว่า 20,000 ไร่ ที่เรียกว่า เวียงหนองหล่ม แห่งนี้

ทุกเช้าฝูงควายจะมายืนรอหน้าคอก เหมือนรู้งานก่อนปล่อยแถวคนเลี้ยง ต้องแยกลูกอ่อนที่ยังไม่หย่านม ออกจากแม่ของมันก่อนเพราะบางตัวว่ายน้ำไม่แข็ง ปล่อยไปอาจจมน้ำตายแต่ดูท่าทาง ไม่ง่ายเลย

คอกไหนพร้อมแล้วไปได้

วิธีการเลี้ยง ให้หากินตามธรรมชาติแต่กว่าจะปล่อยออกไปต้องรอสายหน่อยแล้ว ขืนปล่อยเช้าเกิน บางตัวชอบเถลไถลไปนอกพื้นที่ ตามกลับมายาก

เดิมที่เวียงหนองหล่ม เป็นชุมชนเลี้ยงควายแห่งใหญ่ ของจังหวัด แต่ด้วยความเปลี่ยนแปลง สภาพแวดล้อม วิถีเกษตร ทำให้ควายเนื้อลดจำนวนลงน่าใจหาย จากหลักพัน ถึงราวหมื่นตัว ลดลงเหลือ 500-600 ตัวในปัจจุบัน

ตกเย็นได้เวลา ต้อนควายกลับคอกกันแล้วมองเห็นลิบๆ แยกหากินกันเป็นฝูง

ลุงพัด หนึ่งในคนเลี้ยงควายห้วยน้ำราก อาสาพาเราล่องเรือสำรวจ กลางหนองน้ำ มีสันดอนให้ขึ้นมาเล็มหญ้า

ว่าแล้ว ต้องขอเข้าไป เช็คอิน ใกล้ๆ

ปัจจุบันปางควายที่ห้วยน้ำราก เหลือคนเลี้ยงไม่ถึง 10 รายชุมชนเลยเกิดแนวคิดจะอนุรักษ์ไว้ให้ลูกหลาน โดยพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติ ให้ศึกษาเรียนรู้ วิถีปางควายแห่งล้านนา

แม้แต่วิธีการสนตะพาย ที่ค่อนข้างหวาดเสียว แต่ถือเป็นวิถีชนบทที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์ ไว้เช่นกัน

ให้กำลังใจทำได้อย่างที่ตั้งใจ สัญญาว่าคราวหน้าจะกลับมา ดูความสำเร็จ อีกรอบ