ตามตำนานกล่าวขานเล่ากันว่า บนเทือกเขาพนมดงรัก จังหวัดอุบลราชธานี มีภาพสลักนารายณ์บรรทมสินธุ์จมอยู่ใต้น้ำแห่งเดียวในประเทศไทย มีความศักดิ์สิทธิ์คอยปกปักผืนป่าและชาวบ้านให้อยู่เย็นเป็นสุข ให้โชคลาภ ขอได้ตามที่ขอ ทุกปีจะมีแค่หนึ่งวัน ที่ชาวบ้านจะเดินขึ้นเขาไปบวงสรวง

ช่วงหน้าแล้งต้นเดือนมีนาคมของทุกปี ชาวบ้านแข้ดอน ตำบลโดมประดิษฐ์และหน่วยงานต่างๆในอำเภอน้ำยืน รวมทั้งผู้มีจิตศรัทธาจะรวมตัวกัน เดินขึ้นเขาถึง 14 กิโลเมตร เพื่อขึ้นไปบวงสรวง ภาพสลักนารายณ์บรรทมสินธุ์จมอยู่ใต้น้ำที่พวกเขาเคารพ งานนี้อนุวัต จัดให้ ขอขึ้นไปพิสูจน์ ให้เห็นกับตาสักครั้งหนึ่ง

เสบียงและสัมภาระ พร้อมเครื่องบวงสรวงต่างๆ ถูกจัดเตรียมเดินขึ้นเขาไปตามลำโดมใหญ่ ที่กุ้งเดินขบวนจากแก่งลำดวน ขึ้นไปวางไข่ขยายพันธุ์ไปในช่วงเดือนกันยายน ชาวบ้าน เล่ากันว่า ตามตำนานกุ้งเดินขบวนขึ้นไปสักการะ ภาพสลักนารายณ์บรรทมสินธุ์ใต้น้ำ

ตลอดทาง จะมีผู้คนมากมายทั้งเด็กและคนแก่ ยอมเดินถึง 14 กิโลเมตร เพราะมีวัตถุประสงค์และความเชื่อแตกต่างกัน ครอบครัวแม่ฝาแฝดมีลูกฝาแฝดมาติดต่อกันปีนี้ ปีที่สามแล้วพวกเธอบอกว่า มาตามความฝัน

เดินมายังไม่ถึงครึ่งทาง หลายคนเริ่มพักแต่ทุกคนไม่ท้อถอย ยืนยันเดินต่อเพราะพลังความศรัทธา เส้นทางที่เราเดินเป็นเขตติดต่อ ระหว่างเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่ายอดโดม และ อุทยานแห่งชาติภูจองนายอย ทางจะสลับขึ้นเขาไปมา ใช้เวลาประมาณ 4 ชั่วโมง ผมและทีมงานก็มาถึง ภาพสลักนายรายณ์บรรทมสินธุ์อยู่ใต้น้ำนี้ละ

นั่นสิ แล้วภาพสลักนารายณ์บรรทมสินธุ์จมอยู่ใต้น้ำ หลับไหลอยู่ที่ไหน คุณผู้ชมตามลุงหนูกร พาโว ผู้ทำพิธี เดินลัดเลาะไปตามน้ำ เห็นสันดอนทรายถูกกั้นจนเป็นบ่อ

เมื่อชาวบ้านวิดน้ำออกภาพสลักนารายณ์บรรทมสินธุ์ที่หลับไหล ก็ค่อยๆเผยรายละเอียดออกมาให้เห็นอย่างชัดเจน เป็นภาพสลักหินธรรมชาติ ยาว 120 เซนติเมตรสูง 50 เซนติเมตร ศิลปะเขมรโบราณสมัยเมืองพระนคร ประมาณพุทธศตวรรษที่ 16-17 ลักษณะเป็นภาพพระนารายณ์บรรทมตะแคงขวา เหนือพญาอนันตนาคราชสามเศียรบริเวณพระนาภี หรือ สะดือ มีดอกบัวตูมผุดขึ้น ที่ปลายเท้าพระลักษณะมีพระนารายณ์บรรทมสินธุ์ ถูกค้นพบเมื่อปี 2521 เมื่อ 4 นายพราน ชาวบ้านบ้านแข้ดอนออกหาปลาจนพบภาพสลักอยู่บนแผ่นหินโดยบังเอิญจากนั้น นายตึ๋ง ดวงบุปผา หนึ่งในสี่นายพราน ฝันเห็นชายรูปร่างสูงใหญ่ ผิวดำ มีผ้าสีแดงพาดไหล่ มาให้โชคจนถูกหวย ชาวบ้านเล่ากันปากต่อปากจนเป็นที่ศรัทธา

หลายครั้ง มีผู้พยายามจะเลื่อยนำนารายร์บรรทมสินธุ์ออกไป แต่ก็ต้องมีอันเป็นไปทุกคน

ไม่มีใครบอกได้ว่า ทำไมถึงต้องมีการสลักนารายณ์บรรทมสินธุ์ไว้ใต้น้ำ บางก็ว่า เพื่อความเป็นสิริมงคลให้กับผู้ที่ใช้สายน้ำลำโดมใหญ่แห่งนี้ ให้อยู่เห็นเป็นสุข บางก็ว่าอาจจะแกะสลักบนยอดเขา แต่หินพังถล่มลงมาจนมาอยู่ใต้น้ำแต่ก็ถือเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวบ้านให้ความเคารพนับถือ และจัดประเพณีบวงสรวงตั้งแต่ปี.....เป็นต้นมา

ว่ากันว่าคนที่มาจะได้โชคกลับไปทุกคน คืนนี้อนุวัต จัดให้ จะได้โชคหรือไม่ พรุ่งนี้มาดูพิธีการบวงสรวงนารายณ์บรรทมสินธิ์ใต้น้ำกันต่อ