ความรับผิดในหนี้สินของสามีภริยา

กรณี สามีไปสร้างหนี้มาก่อนสมรส เช่น ก่อนที่ชายจะสมรสได้ไปกู้ยืมเงินมา  1 ล้านบาท เพื่อเป็นค่าสินสอดให้พ่อแม่หญิง หนี้ดังกล่าวของชายจึงเป็นหนี้ที่มีมาก่อนสมรส ฝ่ายชายต้องรับผิดชอบต่อเจ้าหนี้เป็นการส่วนตัว ส่วนฝ่ายหญิงไม่ต้องร่วมรับผิดชอบในหนี้จำนวนหนี้กับชายด้วย หากฝ่ายหญิงไปก่อหนี้มาก่อนสมรสก็ต้องรับผิดชอบในหนี้สินที่ก่อแต่เพียงผู้ เดียวเช่นกัน

ถ้าต่อมาชายและหญิงจดทะเบียนสมรสกัน หากฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งไปก่อหนี้สินขึ้นมาในระหว่างสมรสโดยหลักแล้วต้องเป็นหนี้ ส่วนตัวของสามีหรือภริยาฝ่ายนั้นเช่น สามีไปกู้ยืมเงินมา 1 ล้านบาท แล้วนำเงินไปเล่นการพนันไม่ได้เอามาใช้จ่ายในครอบครัว และภริยาไม่ได้รับรู้หนี้สินนี้ด้วย สามีกู้หนี้สินมาใช้จ่ายส่วนตัวไม่ใช่หนี้ร่วม ภริยาจึงไม่ต้องร่วมรับผิดกับสามีด้วย (เทียบเคียงฎีกาที่ 159/2537)

แต่ ถ้าสามีหรือภริยาไปก่อหนี้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1490 ถือว่าเป็นหนี้ร่วมที่สามีหรือภริยาจะต้องรับผิดชอบต่อเจ้าหนี้ร่วมกัน คือ

1.หนี้ เกี่ยวกับการจัดการบ้านเรือนและจัดหาสิ่งจำเป็นสำหรับครอบครัว การอุปการะเลี้ยงดู ตลอดถึงการรักษาพยาบาลบุคคลในครอบครัวและการศึกษาของบุตรตามสมควรแก่ อัตภาพ   เช่น สามีหรือภริยากู้เงินมาเพื่อซ่อมแซมบ้าน จ้างคนใช้ทำความสะอาดบ้าน ซื้อเสื้อผ้า อาหาร รถยนต์ใช้ในครอบครัว หรือสามีกู้ยืมเงินมาเพื่อลงทุนค้าขายของตามตลาดนัด รวมทั้งค่ารักษาพยาบาลของสามีภริยาคนในอุปการะของสามีภริยาด้วย ตลอดทั้งค่าส่งบุตรเรียนปริญญาตรีในมหาวิทยาลัย แต่ต้องตามสมควรแก่อัตภาพของครอบครัว จึงจะถือว่าเป็นหนี้ร่วมระหว่างสามีภริยา

2.หนี้ ที่เกี่ยวข้องกับสินสมรส  เช่น สินสมรสเป็นบ้าน หากสามีหรือภริยากู้เงินมาเพื่อเป็นค่าใช้จ่ายในการซ่อมแซม ตกแต่งบ้าน หรือสินสมรสเป็นที่ดิน ค่าใช้จ่ายในการถมที่ปรับปรุงสภาพดินที่เป็นสินสมรส เป็นต้น ถือว่าเป็นหนี้ร่วมระหว่างสามีภริยา

3.หนี้ ที่เกิดขึ้นเนื่องจากการงานซึ่งสามีภริยาทำด้วยกัน   เช่น สามีภริยากู้ยืมเงินมาเพื่อเปิดร้านขายเสื้อผ้าร่วมกัน ภริยาเป็นคนขาย ทำบัญชี สามีเป็นคนขับรถไปรับเสื้อผ้ามาขาย ตั้งแผงขายของ หนี้ดังกล่าวถือว่าเป็นหนี้ร่วมระหว่างสามีภริยา

4.หนี้ที่สามีหรือ ภริยาก่อขึ้นเพื่อประโยชน์ตนฝ่ายเดียว แต่อีกฝ่ายหนึ่งได้ให้สัตยาบัน  หนี้ร่วมของสามีหรือภริยาตามข้อนี้ เป็นหนี้ที่สามีหรือภริยาไปก่อให้เกิดขึ้นมาส่วนตัวไม่ได้เพื่อประโยชน์ของ ครอบครัว แต่ถ้าสามีภริยาไปให้สัตยาบันในหนี้ดังกล่าวจะถือว่าเป็นหนี้ร่วมระหว่าง สามีภริยาทันที เช่น สามีไปค้ำประกันเงินกู้ให้เพื่อนไว้แก่ธนาคาร เมื่อธนาคารได้ทวงถาม  และฟ้องคดีแล้วภริยาขอชำระเงินต้นแทน ถือว่าเป็นการให้สัตยาบัน เป็นหนี้ร่วมของภริยาด้วย (เทียบเคียงฎีกา 2715/2520)

หากสามีหรือภริยาไปก่อหนี้ส่วนตัวไม่ได้เกี่ยวกับครอบครัว และภริยาไม่ได้รับรู้ด้วย เช่น สามีไปกู้ยืมเงินมาเล่นการพนัน ถ้าภริยาไปให้สัตยาบันรับว่าจะใช้หนี้แทนหรือทำหนังสือรับสภาพหนี้ ถือว่าเป็นหนี้ร่วมของภริยาจะต้องร่วมรับผิดชอบกับสามีด้วย