ผมเคยสังเกตว่าคุณผู้หญิงหลายคนมักจะวิตกกังวลต่อข่าวคราวที่ปรากฏอยู่บ่อยครั้งว่า นายจ้างล่วงเกินทางเพศต่อลูกจ้าง หรือผู้บังคับบัญชาล่วงเกินทางเพศต่อผู้ใต้บังคับบัญชา สาว ๆ บางท่านจึงใช้วิธีการสังเกตพฤติกรรมของผู้ที่สัมภาษณ์งานพวกเธอ ให้เป็นตัวอย่างมนุษย์ในองค์กรนั้น ๆ ก่อนตัดสินใจเลือกงาน เช่น ถ้าผู้สัมภาษณ์งานหรือผู้ที่พวกเธอติดต่อสมัครงานด้วยมีทีท่าเป็นสุภาพชน ไม่ทำท่าหัวงู ไม่เจ้าชู้ไก่แจ้เข้าใส่ พวกเธอก็มักจะใจชื้นว่าคงไม่โชคร้ายต้องพบเจอบรรดาเพื่อนร่วมงานที่มี พฤติกรรมเสี่ยงต่อความปลอดภัยทางเพศ แต่คุณเรื่องแบบนี้ไม่มีบทสรุปแน่ชัดนะครับ ดังนั้น ก่อนที่คุณจะตกเป็นเหยื่อของภัยในลักษณะนี้ เรามารู้จักปีศาจที่ชื่อว่า “การล่วงเกินทางเพศ” ในทางกฎหมายเป็นภูมิคุ้มกันก่อนดีกว่าครับ...
ล่วงเกินทางเพศ...ในที่ทำงาน

ผมเคยสังเกตว่าคุณผู้หญิงหลายคนมักจะวิตกกังวลต่อข่าวคราวที่ปรากฏอยู่บ่อยครั้งว่า นายจ้างล่วงเกินทางเพศต่อลูกจ้าง หรือผู้บังคับบัญชาล่วงเกินทางเพศต่อผู้ใต้บังคับบัญชา สาว ๆ บางท่านจึงใช้วิธีการสังเกตพฤติกรรมของผู้ที่สัมภาษณ์งานพวกเธอ ให้เป็นตัวอย่างมนุษย์ในองค์กรนั้น ๆ ก่อนตัดสินใจเลือกงาน เช่น ถ้าผู้สัมภาษณ์งานหรือผู้ที่พวกเธอติดต่อสมัครงานด้วยมีทีท่าเป็นสุภาพชน ไม่ทำท่าหัวงู ไม่เจ้าชู้ไก่แจ้เข้าใส่ พวกเธอก็มักจะใจชื้นว่าคงไม่โชคร้ายต้องพบเจอบรรดาเพื่อนร่วมงานที่มี พฤติกรรมเสี่ยงต่อความปลอดภัยทางเพศ แต่คุณครับเรื่องแบบนี้ไม่มีบทสรุปแน่ชัดนะครับ ดังนั้น ก่อนที่คุณจะตกเป็นเหยื่อของภัยในลักษณะนี้ เรามารู้จักปีศาจที่ชื่อว่า “การล่วงเกินทางเพศ” ในทางกฎหมายเป็นภูมิคุ้มกันก่อนดีกว่าครับ

ล่วงเกินทางเพศ...ปรากฏมากขึ้น
          ประมาณเดือน ก.ค.48 ปัญหาการล่วงเกินทางเพศในที่ทำงานได้ถูกหยิบยกขึ้นมาหามาตรการป้องกันและ แก้ไข โดยเฉพาะในหน่วยงานของรัฐ เนื่องจากช่วงเวลานั้นรัฐบาลมีนโยบายลดจำนวนข้าราชการและรัฐบาลก็ได้รับการ ร้องเรียนจากบรรดาข้าราชการผู้หญิงว่าถูกผู้บังคับบัญชาชาย เรียกเธอไปข่มขู่ว่าจะใส่ชื่อพวกเธอไว้ในบรรดาข้าราชาการที่จะถูกปลด ถ้าไม่ยอมให้หัวหน้าหรือเจ้านาย (หัวงู) ล่วงล้ำทางเพศหรือพูดจาในเชิงสองแง่สองง่าม ! ร้อนถึงท่านรองนายกวิษณุ เครืองาม ต้องตั้งศูนย์รับเรื่องร้องทุกข์ของข้าราชาการ (โทรฯ 1786) เพื่อช่วยเหลือข้าราชการหญิงที่ถูกล่วงเกินทางเพศ
ทางด้านงานเอกชนก็ใช่ย่อยครับ เพราะมักจะมีข่าวคราวอยู่เสมอว่าผู้หญิงทำงานทุกระดับ และทุกวงการตั้งแต่สาวโรงงานไปจนถึงนักบริหารเคยถูกคุกคามทางเพศ แต่ส่วนใหญ่ไม่กล้าเปิดเผย เพราะกลัวเสียชื่อเสียงและกลัวว่าจะกระทบต่อการทำงาน แต่ในระยะหลังมานี้องค์กรสตรีหลายแห่งเริ่มตระหนักถึงภัยจากการล่วงเกินทาง เพศในที่ทำงาน และหลายประเทศก็เห็นว่าการกระทำดังกล่าวเป็นการละเมิดสิทธิของผู้หญิง ทำให้กระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จึงจัดตั้ง “ศูนย์ต้านภัยทางเพศในที่ทำงาน” หรือ “ศูนย์ประชาบดี” (โทรฯ 1300) เพื่อช่วยเหลือผู้หญิงในอาชีพต่าง ๆ ที่ถูกล่วงเกินทางเพศ ตั้งแต่การรับฟังเรื่องหนักอกหนักใจของเธอ (ที่ลำบากใจจะพูดคุยระบายกับคนรอบข้าง) ไปจนถึงการให้คำแนะนำด้านกฎหมายหากเธอต้องการจะลงโทษบุคคลที่ล่วงเกินทาง เพศพวกเธอ

แค่ไหน เท่าไหร่ อย่างไร
          การล่วงเกินทางเพศคือพฤติกรรมทางวาจา สายตา การกระทำที่ไม่เหมาะสมและส่อไปในทางเพศของบุคคลหนึ่งที่มีต่อบุคคลหนึ่ง โดยผู้ถูกกระทำไม่พึงพอใจที่ถูกกระทำแบบนั้น เช่น มือไม้เป็นปลาหมึกโดย โดยมักจะพยายามสัมผัสเนื้อตัวผู้หญิงให้มากที่สุด หรือการหยอกล้อในทางเพศ การเปิดเผยว่าจะเสนอให้สิ่งของ ให้เงินทอง ให้ตำแหน่งถ้ายอมให้ล่วงเกินทางเพศ รวมทั้งการวิพากษ์วิจารณ์สรีระร่างกาย การโลมเลีย โลมไล้เรือนร่างผู้หญิงด้วยสายตา ใช้ถ้อยคำดูถูกในเรื่องทางเพศ หรือแม้แต่การตามตื้อโดยโทรศัพท์มาหาและพูดจาในทางเพศ หรือส่งข้อความในทางเพศมารบกวน เหล่านี้ล้วนเป็นการล่วงเกินทางเพศทั้งสิ้นครับ
คุณอย่าเพิ่งไขว้เขว “การล่วงเกินทางเพศ” กับ “ความผิดในทางเพศ” นะครับ เพราะความผิดในทางเพศตามกฎหมายอาญาจะต้องรุนแรงถึงขั้นอนาจาร หรือข่มขืน เช่นเหตุอนาจารในปี 46 ที่แรงงานหญิงหลายคนในโรงงานจิวเวลรี่แห่งหนึ่งเข้าร้องเรียนกับเจ้าหน้าที่ ตำรวจว่าถูกเจ้านายสั่งให้แก้ผ้าและถูกลูบคลำอวัยวะต้องห้ามโดยอ้างว่าเพื่อ ตรวจค้นหาอัญมณีที่สูญหาย ! หรือบางรายถูกขู่เข็ญเพื่อให้ยอมร่วมหลับนอนกับผู้บังคับบัญชา เช่นนี้ล้วนแต่เป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา ที่มีโทษจำคุกหนักหลายปี

โทษของการล่วงเกินทางเพศ
          การล่วงเกินทางเพศเป็นข้อห้ามตามมาตรา 16 ของ พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน ปี 2541 ที่ระบุว่า “ห้ามมิให้นายจ้างหรือผู้ซึ่งเป็นหัวหน้างาน ผู้ควบคุมงาน หรือผู้ตรวจงาน กระทำการล่วงเกินทางเพศต่อลูกจ้าง ซึ่งเป็นหญิงหรือเด็ก” โดยผู้ที่ฝ่าฝืนจะต้องระวางโทษปรับไม่เกิน 20,000.-บาท ครับ อ่านมาถึงตรงนี้ คุณหลายท่านอาจจะนึกสงสัยว่าทำไมโทษถึงเบาจัง ไม่หรอกครับคุณ เพราะหากการล่วงเกินทางเพศนั้นร้ายแรงถึงขนาดมีการแตะเนื้อต้องตัวเช่น จับหน้าอก ให้แก้ผ้า หรือจับต้องของสงวน แบบนี้เข้าข่ายความผิดอนาจาร ตามประมวลกฎหมายอาญาเลยนะครับ หรือหากว่าเจ้านายกลัดมันและขาดสติถึงขั้นมีการข่มขืน…แบบนี้ก็คุกเหมือนกัน นะครับ ดังนั้น ความผิดในการล่วงเกินทางเพศ นั้น เป็นความผิดที่เบากว่าคดีอนาจาร หรือคดีข่มขืน แต่หากการล่วงเกินนั้นถึงขั้นอนาจารหรือถึงขั้นข่มขืนก็ต้องรับผิดตามกฎหมาย อาญาครับ

หลักฐาน...พยานยืนยัน
หลักฐานพยานยืนยันในความผิดทางเพศ โดยทั่วไปนั้นค่อนข้างจะต้องใช้การพิจารณาอย่างละเอียดถี่ถ้วนครับ ยิ่งเป็นการทำความผิดแบบล่วงเกินทางเพศ ซึ่งการใช้วาจา สายตา ท่าทาง นั้นไม่มีหลักฐานที่มีแนวโน้มชัดเจนแบบอนาจาร หรือข่มขืน (คราบอสุจิ) ดังนั้น ศาลจะพิจารณาจากพยานบุคคล หลักฐานอื่น ๆ เท่าที่มี เช่น เทปวงจรปิด เสียงบันทึกเทป ฯลฯ แต่หลักฐานเหล่านั้นต้องไม่ใช่หลักฐานที่สร้างขึ้นเป็นกับดักล่อลวงนะครับ

เจ้านายหญิงกับ...ลูกน้องชาย
          กฎหมายคุ้มครองแรงงานระบุไว้ว่า การล่วงเกินทางเพศต้องเป็นการกระทำของผู้ชายต่อผู้หญิงหรือเด็ก ดังนั้น ลูกน้องชายที่ถูกเจ้านายหญิงหรือเพื่อนร่วมงานหญิงล่วงเกินทางเพศด้วยสายตา ท่าทาง วาจา ต้องนึกไว้ว่า เธอคงมีปัญหามาจากที่ใดที่หนึ่ง หรือคิดขำ ๆ ว่าคุณยังมีเสน่ห์พอให้ผู้หญิงสนใจ ดีกว่าคุณไปฟ้องศาลหรือแจ้งตำรวจให้หน้าแตก เพราะไม่มีกฎหมายข้อใดรับรองความผิดเหล่านั้นของคุณผู้หญิงเลยครับ
เช่นเดียวกับกรณีที่จะถูกระบุให้เป็น "การข่มขืน" ต้องเป็นเรื่องที่ชายทำกับหญิงเท่านั้นนะครับ ดังนั้น รักแปดพันเก้าต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น ผู้ชายข่มขืนผู้ชาย หรือผู้ชายข่มขืนกับผู้ชายนะยะ (แปลว่าแปลงเพศมาแล้ว) หรือผู้หญิงข่มขืนผู้ชาย (ผู้ชายที่โชคดี) หรือผู้หญิงข่มขืนผู้หญิง (น่าเสียดายจริง ๆ) ล้วนไม่เข้าองค์ประกอบความผิดฐานข่มขืนครับ เขาเรียกว่าเป็นการกระทำที่ไม่เหมาะสมทางเพศ ซึ่งในทางกฎหมายถือว่าเป็นคดีอนาจารครับ เพราะฉะนั้น ถ้าท่านเคยอ่านข่าวที่ว่าผู้หญิงหลายคนรุมข่มขืนผู้ชายนั้น ท้ายที่สุดศาลตัดสินให้เป็นคดีอนาจารนะครับ ไม่ใช่คดีข่มขืน

เผชิญเหตุ...ด้วยสติ
          ไม่ว่าคุณจะเผชิญความเสี่ยงต่อการถูกล่วง เกินทางเพศ ในรูปแบบไหน ๆ ก็ตาม สิ่งสำคัญต้องมีสติตั้งมั่นนะครับ ลองคิดถึงการที่คุณผู้หญิงหลาย ๆ คนกัดลิ้นผู้ที่พยายามข่มขืนพวกเธอ จนเอาตัวรอดได้จากเหตุการณ์ข่มขืน และปัจจุบันการกัดลิ้นก็มีพัฒนาการดีขึ้นนะครับ จนการกัดลิ้นแท็กซี่จอมหื่นล่าสุดนั้น คุณผู้หญิงนักร้องที่เป็นเหยื่อ เธอก็สามารถกัดลิ้นจอมหื่นได้ขาดสะบั้นจนเกือบถึงโคนลิ้นเลยนะครับ ไม่ใช่เป็นแค่แผลติ่ง ๆ หรือขาดวิ่นเป็นบางส่วนเหมือนคดีก่อนหน้านะครับ...จำไว้เลย
กรณีที่คุณถูกล่วงเกินทางเพศด้วยสายตา ท่าทาง วาจา อย่าตื่นตกใจให้บรรดาเฒ่าหัวงู หัวพญานาคได้ใจนะครับ นักจิตวิทยาเขาแนะนำเอาไว้ว่าคุณผู้หญิงต้องฮึด ไม่กลัว และพูดตรง ๆ ไปเลยว่า “ดิฉันไม่ต้องการเรื่องพวกนี้ค่ะ” โดยคุณต้องมีท่าทีชัดเจนว่าไม่ใจอ่อนแน่นอน และกล้าที่จะปฏิเสธทุกอย่าง แม้ว่าบุคคลเหล่านั้นจะวางเงื่อนไขมาอย่างไรก็ตาม และสำหรับผู้ชายที่นิยมพูดจาลวนลาม พูดจาสองแง่สองง่าม หรือมีลักษณะเป็นหมาหยอกไก่กับคุณ คุณต้องกล้าที่จะ “ตอกกลับ” ด้วยคำพูดแรง ๆ
โดยเฉพาะการตอกกลับต่อหน้าคนอื่น นักจิตวิทยาบอกว่าผู้ชายจะไม่กล้าและกลัวอีกด้วยครับ นอกจากนี้ถ้าเขาพยายามบังคับขืนใจ ข่มขู่ ต้องกล้าจ้องตาผู้ชาย และต่อสู้ปกป้องให้ถึงที่สุดเลยครับ ดังนั้นการไปฝึกหัดศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัวด้วยมือเปล่า ยังมีความจำเป็นนะครับคุณผู้หญิง แต่ถ้าคุณยังไม่มีความสามารถด้านนี้ จำไว้ว่าการเตะผ่าหมาก จะเป็นไม้ตายสำหรับผู้ชายหัวงูครับ
แม้ปัจจุบันหลายฝ่ายพยายามผลักดันกฎหมายคุ้มครองสวัสดิภาพของเพศ หญิงจากการถูกล่วงเกินทางเพศให้มากประเด็นและละเอียดยิ่งขึ้น แต่สิ่งสำคัญยิ่งกว่านั้น ผมว่าการป้องกันปัญหาระยะยาว คือการเร่งสร้างจิตสำนึกให้ผู้ชาย เจ้านาย หรือผู้บังคับบัญชาทั้งหลายให้เกียรติและเคารพศักดิ์ศรีของผู้หญิงให้มาก เข้าไว้ครับ