หลักเขตที่ดิน...คืออะไร

หลักเขตที่ดินคือจุดที่ชี้แนวว่าที่ดินของคุณมีพื้นที่เริ่มต้นที่ไหนและ สิ้นสุดตรงไหน โดยเจ้าของที่ดินผู้ซึ่งมีเอกสารสิทธิ์เช่น โฉนดที่ดิน จะต้องมีหลักเขตที่ดินอยู่ในที่ดินทุกแปลง  แต่ก็เป็นเรื่องแปลกมากเลยครับที่คนส่วนใหญ่ให้ความสำคัญกับตัวเอกสารโฉนด ที่ดินเพียงอย่างเดียวจนมองไม่เห็นความสำคัญของหลักเขตที่ดิน โดยคิดว่าการครอบครองโฉนดที่ดินก็เพียงพอแล้วและหลักเขตที่ดินเป็นเพียงส่วน ประกอบ ไม่ใช่เลยนะครับ เพราะหลักเขตที่ดินเป็นสิ่งที่สำคัญ ถ้าคุณผู้อ่านมีแต่โฉนดที่ดินแต่ไม่พบหลักเขต คุณค่าทางกฎหมายของโฉนดที่ดินจะลดต่ำลงกลายเป็นโฉนดที่เลื่อนลอยหาความเชื่อ ถือแทบไม่ได้เลยนะครับ

การรังวัด...สอบเขตที่ดิน

หลังจากช่างรังวัดของกรมที่ดินมาทำการรังวัดที่ดินแล้วเราถึงจะสามารถทราบ หลักเขตในที่ดินแต่ละแปลงได้ครับ ซึ่งการปักหลักเขตนั้นเจ้าของที่ดินหรือผู้ที่ได้รับมอบหมายจะเป็นผู้ขุดฝัง เองต่อหน้าเจ้าหน้าที่และเจ้าของที่ดินแปลงที่ติดกันร่วมดูอยู่ด้วย ซึ่งหากนับตั้งแต่วันที่เจ้าของที่ดินนำเจ้าหน้าที่ไต่สวนเขตและปักหลักเขต ที่ดินจนมาถึงปัจจุบัน ถ้าหลักเขตนั้นไม่สูญหายอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์และถูกต้อง ปัญหาเรื่องข้อพิพาทระหว่างเจ้าของพื้นที่ติดกันก็คงไม่ค่อยมีครับ แต่ที่ผ่านมาปัญหาที่ปรากฏคือต่างฝ่ายต่างมีแต่โฉนดแต่ไม่มีหลักเขตที่ดิน

เจ้าของที่ดินบางคนที่มองไปว่าอาจเกิดปัญหาแบบนี้จึงมักแก้ไขปัญหาโดยนำหลัก เสาปูนขนาด กว้าง 4 นิ้ว ยาวประมาณ 60 เซนติเมตรมาฝังกับหลักเขตที่ดิน เมื่อเจ้าของที่ดินมาดูที่ดินของตนเองก็สามารถมองเห็นหลักเขตที่ดินได้โดย ง่ายเพราะหลักปูนที่ฝังคู่กับหลักเขตที่ดินนั้นใหญ่และสูงกว่าหลักเขตที่ดิน ครับผม

ทำเรื่อง...ขอสอบเขตที่ดิน

ถ้าคุณผู้อ่านที่เป็นเจ้าของที่ดินต้องการขอสอบเขตโฉนดที่ดินเฉพาะรายของตน หรือต้องการจะขอให้ตรวจสอบพื้นที่ตามหนังสือรับรองการทำประโยชน์เฉพาะรายของ คุณผู้อ่าน ให้คุณผู้อ่านยื่นคำขอพร้อมด้วยโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ ต่อเจ้าพนักงานที่ดินและพนักงานเจ้าหน้าที่ก็จะไปทำการรังวัดให้คุณผู้อ่าน ครับ ส่วนในการรังวัดสอบเขตหรือตรวจสอบเนื้อที่ถ้าปรากฏว่าการครอบครองไม่ตรงกับ แผนที่หรือเนื้อที่ในโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ แต่ถ้าหากผู้มีสิทธิในที่ดินข้างเคียงที่เกี่ยวข้องได้ลงชื่อรับรองแนวเขต เจ้าพนักงานที่ดินก็มีอำนาจแก้ไขรูปแผนที่หรือเนื้อที่ให้ตรงกับความเป็น จริงได้ แต่ทั้งนี้จะต้องไม่ใช่เป็นการสมยอมกันเพื่อหลีกเลี่ยงกฎหมาย เช่น ตัดแบ่งเนื้อที่ให้กันโดยไม่ต้องจดทะเบียนการโอน เป็นต้นนะครับ

ถ้ามีผู้...คัดค้าน

ในการรังวัดสอบเขต ถ้าปรากฏว่ามีผู้คัดค้าน (ซึ่งมักจะเป็นเพื่อนบ้านที่มีพื้นที่ติดกับคุณ) เจ้าพนักงานที่ดินเขาก็จะเป็นผู้สอบสวน ไกล่เกลี่ย โดยจะถือหลักฐานแผนที่เป็นหลักในการพิจารณา ถ้าตกลงกันได้ก็ให้ดำเนินการไปตามที่ตกลง (แต่การตกลงกันนี้จะต้องไม่เป็นการสมยอมกันเพื่อหลีกเลี่ยงกฎหมาย อย่างที่ผมบอกไว้ข้างต้น) ถ้าตกลงกันไม่ได้ เจ้าพนักงานที่ดินก็จะแจ้งให้คู่กรณีไปฟ้องต่อศาลภายในกำหนด 90 วันนับแต่วันที่ได้รับแจ้ง ถ้าไม่มีการฟ้องร้องภายในกำหนดดังกล่าว ให้ถือว่าผู้คัดค้านไม่ประสงค์จะสอบเขตโฉนดที่ดินหรือจะตรวจสอบเนื้อที่ตาม หนังสือรับรองการทำประโยชน์ซึ่งพนักงานเจ้าหน้าที่ย่อมยกเลิกคำขอได้ต่อไป ครับผม