อ.เจษ ชี้ตัวประหลาดยาวเป็นฟุต ที่แท้คือตัว “แม่เพรียง” หรือไส้เดือนทะเล
จากกรณีที่เกิดเป็นที่ฮือฮาในโลกออนไลน์ ภายหลังคุณ Jubjang Jaipanya ได้โพสต์คลิปสัตว์รูปร่างประหลาดคล้ายงูว่ายเต็มลำน้ำ ผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัว ก่อนที่จะมีคนเข้าไปตั้งคำถามเป็นจำนวนมากว่ามันคืออะไรกันแน่
ล่าสุด อ.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้โพสต์ข้อความอธิบายถึงสัตว์ดังกล่าวผ่านเฟซบุ๊ค Jessada Denduangboripant ว่าสัตว์เลื้อยคลานที่ว่ายเต็มแม่น้ำที่เห็นเป็น “แม่เพรียง” หรือ ไส้เดือนทะเลไม่ใช่งูหรือสัตว์มีพิษอย่างที่สงสัยแต่อย่างใด
“เคยโพสต์เรื่องตัวแม่เพรียงนี้แล้ว ตอนที่มีข่าวว่ามีตัวลูกเล็ก ๆ สีฟ้าออกมากับน้ำประปา … แต่ในภาพนี้ตัวใหญ่เป็นฟุต ๆ เลย ซึ่งน่าดีใจนะ แสดงว่าสิ่งแวดล้อมบริเวณนั้นยังดีอยู่ ผมว่า แม่เพรียง ชื่ออื่นๆ ไส้เดือนทะเล
ลักษณะ แม่เพรียงหรือไส้เดือนทะเล เป็นหนอนปล้องที่มีลำตัวเรียวยาว ร่างกายค่อนข้างแบนแบ่งออกเป็นปล้องจำนวนมาก ด้านหน้ามีลักษณะคล้ายหัว โดยมีปากและเขี้ยว 1 คู่ที่ปาก มีอวัยวะรับสัมผัสคล้ายหนวด ถัดจากหัวเป็นลำตัวมีลักษณะเป็นปล้องขนาดเท่า ๆ กัน ด้านข้างมีส่วนยื่นออกไปเป็นแผ่น ๆ ทำหน้าที่คล้ายขา ช่วยในการเคลื่อนที่และว่ายน้ำ เรียกว่าพาราโพเดีย (parapodia)
แหล่งที่พบป่าชายเลนในประเทศไทย ตำบลบางทราย อำเภอเมืองชลบุรี (แหล่งที่มาของข้อมูล http://www.fisheries.go.th/marine/KnowladgeCenter/knowledge/16_02_50/%E1%C1%E8%E0%BE%C3%D5%C2%A7.pdf)
อาหารที่แม่เพรียงชอบกินได้แก่สาหร่ายทะเล เศษอินทรีย์ตามพื้นทะเลโดยใช้เขี้ยวในปากกัด บางชนิดอาศัยอยู่ตามพื้นทรายเขตน้ำขึ้นน้ำลง มักยืดหัวโผล่พ้นทรายออกมาขณะคลื่นซัดชายฝั่ง เพื่อจับเหยื่อที่ถูกพัดพามากับน้ำทะเล แต่เมื่อน้ำขึ้นท่วมบริเวณที่ฝังตัวอยู่ก็อาจคลานออกมาหากินตามพื้นทะเล อย่างไรก็ตามไส้เดือนทะเลเป็นอาหารที่ปลาชอบกินจึงต้องระมัดระวังในการออกมาว่ายน้ำด้วย
แม่เพรียงเป็นสัตว์แยกเพศ แต่ละตัวมีเพียงเพศเดียวโดยอาจมีการเปลี่ยนแปลงรูปร่างและสีของลำตัวในช่วงฤดูผสมพันธุ์ บางชนิดมีการปล่อยร่างกายตอนท้ายที่มีเซลล์สืบพันธุ์ให้หลุดขาดออกไป ทำให้เซลล์สืบพันธุ์ผสมกันในน้ำทะเล ทั้งนี้ได้อาศัยสภาพแวดล้อมเป็นตัวกระตุ้น เช่น การเรืองแสงของพวกเดียวกัน แสงจากดวงจันทร์หรือช่วงน้ำทะเลขึ้นสูง เป็นต้น
บริเวณป่าชายเลนของน่านน้ำไทย มีแม่เพรียงอาศัยอยู่จำนวนมาก ขนาดความยาวลำตัวประมาณ 40 เซนติเมตร หนอนปล้องเหล่านี้จะปรากฏตัวให้เห็นเฉพาะในช่วงฤดูหนาวช่วงเดือนพฤศจิกายน-ธันวาคม ที่น้ำทะเลขึ้นสูงราวขึ้นหรือแรม 1-4 ค่ำ โดยว่ายน้ำตามลำคลองในป่าชายเลน
บางตัวมีสีน้ำตาลอมเขียวบางตัวสีน้ำตาลแดง ช่วงนี้เองที่ร่างกายของแม่เพรียงมีความเปราะมาก แม้เพียงว่ายน้ำไปชนสิ่งกีดขวาง เช่น หลักไม้ รากไม้โกรงกาง ลำตัวจะขาดเป็นท่อน ทำให้เซลล์สืบพันธุ์พุ้งกระจายไปในน้ำทะเล บางครั้งเราจะพบแม่เพรียงที่เหลือแต่ท่อนหัวสั้นๆ เท่านั้นที่ยังว่ายน้ำได้”
