- เชียงคำ
อำเภอหนึ่งของจังหวัดพะเยา นามว่าเชียงคำ ที่กันว่าเป็นอำเภอที่มีความเจริญทางด้านต่างๆ เทียบเท่ากับตัวจังหวัด
- เชียงม่วน
อีกหนึ่งอำเภอในพะเยา ที่น่าไปเที่ยวไม่แพ้กันคือ เชียงม่วน สำหรับเชียงคำแล้ว คือเมืองวัฒนธรรม แต่สำหรับเชียงม่วน ถือเป็นเมืองธรรมชาติแห่งประวัติศาสตร์มากกว่า
ที่เที่ยวในเชียงม่วน ที่น่าสนใจจะมี ฝั่งต้า หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า ฝั่งต้าไชยสถาน มีลักษณะของการกัดเซาะพังทลายของดินภูเขาเตี้ยๆ ทำให้เกิดรูปร่างคล้ายเสาแหลมๆเรียงรายติดต่อกันเป็นแนวยาวประมาณ 200 เมตร มีความสูงประมาณ 25 เมตร
บนยอดเขาฝั่งต้าแห่งนี้ยังเป็นจุดชมวิวและพักผ่อนได้ มีเนื้อที่ค่อนข้างราบประมาณ ๓ ไร่ สามารถมองเห็นทิวทัศน์สวยงามรอบด้าน ใกล้ๆกันมีสระน้ำอยู่ด้านหน้า มีสถานที่จัดไว้สำหรับพักผ่อนหย่อนใจ สามารถมองเห็นฝั่งต้าถัดไปจากสระน้ำแห่งนี้
ที่เที่ยวอีกแห่งหนึ่งของเชียงม่วน คือ วนอุทยานไดโนเสาร์เชียงม่วน-แก่งหลวง สถานที่ค้นพบไดโนเสาร์แห่งแรกที่ในภาคเหนือ
มีคณะสำรวจเข้ามาทำการขุดค้นพบซากกระดูกไดโนเสาร์วางตัวเรียงต่อกันในแนว ทิศเหนือ-ทิศใต้ จำนวน ๑๐๔ ชิ้น เป็นซากไดโนเสาร์ซอโรพอด ซึ่งมีคอยาว หางยาว เดิน ๔ ขา และกินพืชเป็นอาหาร
ใกล้ๆ กันเป็นที่ตั้งของแก่งหลวง เป็นโขดหินขนาดใหญ่ที่ตั้งขวางลำน้ำยม ริมสองฝั่งเป็นป่าเต็งรังและป่าเบญจพรรณ เป็นที่พักผ่อนของคนเชียงม่วน ช่วงฤดูฝนสามารถนั่งแพล่องแก่งได้
- เชียงคาน
เชียงคาน เมืองเล็กๆ เมืองนี้เป็นที่คุ้นหูกันดี บอกเลยว่าใครที่ยังไม่เคยมา แนะนำให้รีบมา เชียงคานคือเมืองริมแม่น้ำโขงสุดชายแดนไทย ที่คงยังคงไว้ซึ่งวัฒนธรรม ขนบประเพณี การใช้ชีวิตแบบเรียบง่าย พอเพียง วิถีชีวิตแบบดั้งเดิม ซึ่งหาดูยากในปัจจุบัน
บ้านเรือนที่เมืองเชียงคานจะแบ่งออกเป็นซอยเล็กๆ ตลอด ถนนศรีเชียงคาน ซึ่งเต็มไปด้วยร้านอาหาร ร้านกาแฟ และโฮมสเตย์จำนวนมาก
ตกตอนเย็น ก็จะมีถนนคนเดินให้นักท่องเที่ยวได้มาช้อปปิ้งกัน มีสินค้าและของพื้นเมืองต่างๆ ให้คุณได้เลือกสรร มากมาย ท่ามกลางลมหนาว วิวทิวทัศน์ริมฝั่งโขงอันงดงาม
- เชียงของ
เมืองเงียบๆ แต่วิวสวยเป็นบ้า บอกเลยว่า ต้องมา…เชียงของ บรรยากาศริมโขง และบ้านเรือนที่ปลูกสร้างกันตามไหล่เข้า ลดหลั่นเป็นชั้นสวยงาม ไอหมอกที่ฝั่งลาวลอยล่องอยู่ในหุบเขา สวยงามจับตามากๆ
อำเภอเชียงของ อยู่ห่างจากตัวเมืองเชียงรายประมาณ 114 กิโลเมตร ตามเส้นทางสายอำเภอเชียงแสน-เชียงของ ทางหลวงหมายเลข 1129 เป็นทางเลียบฝั่งโขง นอกจากวิวทิวทัศน์ที่สวยงามอย่างกับต้องมนต์แล้ว ยังมีที่เที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่น่าสนใจ นั้นคือบ้านหาดบ้าย
บ้านหาดบ้าย เป็นหมู่บ้านของชาวไทยลื้อ ตั้งอยู่ระหว่างเส้นทางเชียงแสน-เชียงของ ถนนเลียบริมแม่น้ำโขง ถือเป็นอีกหนึ่งเมืองที่มีขนบธรรมเนียมประเพณีงดงามน่าสนใจ โดยเฉพาะฝีมือการทอผ้าพื้นเมืองที่มีชื่อเสียงจากอำเภอเชียงของ หากจะไปเที่ยวชมวิถีชาวไทลื้อ ก็สามารถนั่งเรือหางยาวไปยังบ้านหาดบ้าย โดยขึ้นเรือที่ท่าเรือบั๊ค ใช้เวลาประมาณ ๑ ชั่วโมง และยังได้ชมทัศนียภาพสองฝั่งโขงอันสวยงามอีกด้วย ถือว่าคุ้มค่า
- เชียงแสน
เชียงแสน เมืองมนต์เสน่ห์แห่งชายแดน 3 ดินแดน ไทย ลาว พม่า
จะมาเที่ยวเชียงแสนก็ไม่ควรพลาดที่จะแวะ สบรวก หรือ ดินแดนแห่งสามเหลี่ยมทองคำ อยู่ห่างจากเชียงแสนไปทางทิศเหนือ ๙ กิโลเมตร ตามถนนเลียบริมแม่น้ำโขง
สบรวกเป็นบริเวณที่แม่น้ำโขงซึ่งกั้นดินแดนระหว่างประเทศไทยและประเทศลาว มาพบกับแม่น้ำรวกซึ่งกั้นดินแดนระหว่างประเทศไทยและประเทศพม่า จากจุดนี้จะมองเห็นดินแดนที่เรียกกันว่า สามเหลี่ยมทองคำ ซึ่งเชื่อมดินแดน ๓ ประเทศ คือไทย ลาว พม่า เข้าด้วยกัน และถ้าจะนั่งเรือเช่าไปชมทิวทัศน์บริเวณสามเหลี่ยมทองคำก็ได้ ใช้เวลาเดินทาง 20 นาที
นอกจากสบรวกแล้ว ถ้าอยากชมประวัติศาสตร์และศิลปะล้านนา แนะนำว่า ให้ไปเยือนพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเชียงแสน ซึ่งเป็นแหล่งรวบรวมโบราณวัตถุที่ได้จากบริเวณเมืองโบราณเชียงแสนและพื้นที่ ใกล้เคียง เช่น ลวดลายปูนปั้นฝีมือล้านนา พระพุทธรูปและศิลาจารึกจากเชียงแสนและจากจังหวัดพะเยา
มีการจัดแสดงศิลปะพื้นบ้านของชาวไทยใหญ่ ไทยลื้อและชาวเขาเผ่าต่าง ๆ เช่น เครื่องเขิน เครื่องดนตรี เครื่องประดับ นานาชนิด รับรองว่า อิ่มกับวัฒนธรรมในเชียงแสนไปแบบเต็มๆ
