ย้อนรอยอารยธรรมศรีวิชัย ที่ จ.สุราษฎร์ธานี

จังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นที่ตั้งของเมืองเก่าศูนย์กลางของเมืองศรีวิชัยในช่วงหลังพุทธศตวรรษที่ 13 โดยมีหลักฐานแสดงถึงการตั้งรกรากและเส้นทางสายไหมในพื้นที่อ่าวบ้านดอน และเจริญขึ้นจนเป็นอาณาจักรศรีวิชัย สถานที่ท่องเที่ยวสำคัญภายในจังหวัดนั้น มีทั้งแหล่งโบราณสถานเช่น พระบรมธาตุไชยา พระธาตุศรีสุราษฎร์ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติไชยาซากเมืองโบราณสมัยอาณาจักรศรีวิชัย และแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่สวยงามอีกมากมาย

เริ่มต้นย้อนรอยอารยธรรมศรีวิชัยกันที่ สถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวสุราษฎร์ให้ความเคารพนับถือเป็นอย่างมากนั่นคือ พระบรมธาตุไชยา ตั้งอยู่ในวัดพระบรมธาตุไชยาราชวรวิหาร เป็นพระอารามหลวงชั้นเอก และเป็นวัดโบราณของจังหวัด ตั้งอยู่ที่ตำบลเวียง อำเภอไชยา เจดีย์พระบรมธาตุไชยาเป็นสถาปัตยกรรมแบบศรีวิชัยองค์เดียวที่ยังอยู่ในสภาพที่ดีที่สุด

สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นประมาณพุทธศตวรรษที่13-14 เป็นสถานที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เป็นปูชนียสถานสำคัญคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดสุราษฎร์ธานี และเป็นหนึ่งในสามของโบราณสถานอันศักดิ์สิทธิ์ที่เคารพบูชาของภาคใต้ ได้แก่ เจดีย์พระมหาธาตุจังหวัดนครศรีธรรมราช และพระพุทธไสยาสน์ถ้ำคูหาภิมุข จังหวัดยะลา

ในทุกวันวิสาขบูชาของทุกปี จะมีประเพณีแห่ผ้าและพิธีห่มผ้ำพระบรมธาตุไชยา ซึ่งได้รับความสนใจจากประชาชนและนักท่องเที่ยวเป็นจำนวนมำก ถือเป็นงานพิธีอันยิ่งใหญ่ประจำปีงานหนึ่งของจังหวัดสุราษฎร์ธานี

ต่อด้วย พระธาตุศรีสุราษฎร์ในพระบรมราชูปถัมภ์ ตั้งอยู่บนเนินเขาท่าเพชร ต.มะขามเตี้ย อ.เมือง จ.สุราษฎร์ธานี นับเป็นปูชนียสถานองค์แรกของชาวเมืองบ้านดอน หรือชาวอาเภอเมืองสุราษฎร์ธานี สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2550 ตามแบบศิลปะศรีวิชัยผสมศิลปะรัตนโกสินทร์ตอนต้น

เป็นพระธาตุทรงสูงเรียวคล้ายลำเทียน ตั้งอยู่บนฐานแปดเหลี่ยม ส่วนยอดบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ 2 องค์ และพระธาตุของพระพุทธสาวกอีก 16 องค์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระบรมราชินีนาถ ได้เสด็จมาสักการะพระธาตุ และทรงปลูกต้นพะยอมไว้ที่หน้าองค์พระธาตุ เมื่อวันที่27 มีนาคม 2502 และทรงรับพระธาตุศรีสุราษฎร์ไว้ในพระบรมราชูปถัมภ์พระธาตุศรีสุราษฎร์จึงได้ชื่อว่า พระธาตุศรีสุราษฎร์ ในพระบรมราชูปถัมภ์

เมื่อมาถึงเมืองสุราษฎร์แล้ว สิ่งหนึ่งที่ควรทำคือการไปกราบสักการะ ศาลหลักเมือง ซึ่งเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวสุราษฎร์ธานี ตั้งอยู่บริเวณสนามศรีสุราษฎร์ กลางเมืองสุราษฎร์ธานี ใกล้แม่น้ำตาปี สร้างด้วยคอนกรีตตามแบบศิลปะศรีวิชัย คล้ายกับพระบรมธาตุไชยา แต่มีขนาดใหญ่กว่า 2 เท่า ด้านหน้าเป็นตราสัญลักษณ์ในวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงครองราชย์ครบ 50 ปี

ปิดท้ายด้วยการเที่ยวชมวิถีชีวิตชุมชนเก่าแก่ที่ ชุมชนบางใบไม้ หรือ คลองร้อยสาย ในแม่น้ำตาปี ดินแดนที่มีคลองเล็กคลองน้อยนับร้อยสาย จึงได้รับการขนานนามว่า“คลองร้อยสาย” ประกอบด้วยพื้นที่ 6 ตำบล ของอำเภอเมือง ตั้งอยู่ที่ ต.บางใบไม้ อ.เมือง จ.สุราษฎร์ธานี มีลักษณะพื้นที่น้ำล้อมคล้ายๆ เกาะ มีสายน้ำหลายสายเชื่อมต่อกัน พืชพรรณส่วนใหญ่เป็นพืชที่ชอบน้ำกร่อยโดยเฉพาะต้นจากที่ขึ้นอยู่หนาแน่น ตลอดสองฟากฝั่งคลอง ส่วนใหญ่ชาวบ้านประกอบอาชีพทาสวนมะพร้าว 80 เปอร์เซ็นต์ และทำประมงชายฝั่ง 20 เปอร์เซ็นต์